Panteri Evcilleştirmek, Birinci Bölüm // Amin Maalouf, "Ölümcül Kimlikler"

Panteri Evcilleştirmek - Birinci Bölüm

Amin Maalouf, "Ölümcül Kimlikler", Yapı Kredi Yayınları, Mart 2020

Anlatıcı, Ölümcül Kimlikler adlı denemenin bu bölümünde güncel hayatın yarattığı kültür sorunlarını ele alarak kültürünün ve dolayısıyla da kimliğinin “dünyalılaşma” nedeniyle tehdit altında olduğunu hisseden günümüz toplumlarının davranışlarını açıklamak ve bu davranışları barışçıl hale getirmek istemektedir. Anlatıcının bölümün ilk paragrafında “ölümcül” olarak nitelendirdiği bu davranışları sergileyenler kimliğinin bastırıldığını veya indirgendiğini hisseden gruplardır. “ölümcül” derken yazar saldırgan ve dünya da “yolunda gitmeyen işlere” sebep olan davranışlardan bahsetmektedir aslında. Bu tür davranışları ile yukarıda bahsedilen gruplar “aşırılıklar ve eşitsizlikler” gibi problemlere yol açmaktadır. Beyrut’ta bir Arap olarak dünyaya gelmiş, daha sonra da Fransa’ya taşınmış Anlatıcı, azınlıkların –bu durumda, Batılı ülkelerde yaşayan Arapların- bu tür sorunlara yol açabileceğini gözlemlemiş olduğu için bu toplumlarla empati kurup durumu daha iyi aktarabilmektedir. Ne var ki anlatıcı, bu ölümcül davranışları “kınamaktadır” ve bu davranışlara gerek olmadığını, günümüzün “dünyalılaşan dünyasında” her bireyin kendini biraz bastırılmış ve biraz yabancı hissettiğini savunmaktadır. Anlatıcı bu ölümcül davranışlardan biri olarak kültürü bastırılan azınlık bir topluma ait bir bireyin küsüp içine kapanmasını örnek gösterir. Bu davranışın anlamsızlığına işaret etmek için anlatıcı, çağdaş dünyada her kültürün kucaklandığını ve “dünyanın ortak mirasına dâhil edildiğini” anlatmaktadır. Bu sebeple de ölümcül davranışlara, dolayısıyla da çatışmaların yaşanması için bir sebep yoktur. Anlatıcı bu düşüncesini güçlendirmek için kültürel ”iktidarın elinde olduğu düşünülen Protestan Ango-saksonlar’ın” bile kendilerinin ihmal edildiğini ve kültürel varlıklarının bastırıldığını düşündüklerini aktarmaktadır. Bölümün son iki paragrafında anlatıcı kültürel varlıklarının tehdit altında olduğunu hisseden toplumlara yeni bir bakış açısı getirmeyi hedeflemektedir. Anlatıcı, bu toplumların kültürlerini yüceltmek ve sevilmesini sağlamak için “enerji, tutku ve yaşama iştahı” ile hareket ederek ve modern dünyanın sunduğu olanakları değerlendirerek başarılı olabileceklerini anlatmaktadır.

-Bora